Otoczenie makroekonomiczne wpłynęło na lekkie spowolnienie branży nieruchomości biurowych w całej Europie. Sytuacja wciąż się klaruje, a deweloperzy i fundusze pracują nad dostosowaniem się do nowych realiów.
Od strony legislacyjnej w Polsce mamy obecnie do czynienia z usystematyzowaniem funkcjonowania pracy zdalnej i oczekiwanym wzrostem frekwencji w biurach. To, w połączeniu z luką podażową w Warszawie, kieruje uwagę rynku w stronę istniejącej infrastruktury. Już teraz w strukturze popytu tendencję wzrostową mają renegocjacje i odnowienia umów – w pierwszym kwartale stanowiły ponad 60 proc. wszystkich transakcji. Podobne wyniki będziemy obserwować w kolejnych miesiącach.
Niebawem widoczny może być także spadek poziomu pustostanów w stolicy. Aby jednak starsze aktywa były atrakcyjne, muszą przejść gruntowne modernizacje – przygotowujące je na wyzwania pracy hybrydowej i do nowych dyrektyw unijnych w zakresie budownictwa niskoemisyjnego. W CA Immo prowadzimy rozległą renowację budynku Saski Crescent – jednego z bardziej rozpoznawalnych biurowców w Warszawie. W mojej ocenie będzie to dobry benchmark w obszarze tak zwanych projektów retro-fit. Przybierająca na sile fala modernizacji aktywów na stołecznym rynku jest też istotnym elementem strategii ESG, szczególnie w zakresie efektywności energetycznej, bioróżnorodności, zbierania danych koniecznych do raportowania pozafinansowego i rewitalizacji środowiska pracy.
Wymagania rosną nie tylko po stronie najemców, którzy poszukują powierzchni odpowiadających ich profilom biznesowym, ale też właścicieli nieruchomości – deweloperów i inwestorów nie stać na utrzymywanie w portfelu wysokoemisyjnych, niefunkcjonalnych obiektów. Dziś, ale i w długoterminowej perspektywie, na topie będą zrównoważone miejsca pracy. Cała branża z niecierpliwością czeka też na odbicie na rynku inwestycyjnym w regionie CEE. Przewiduje się, że Polska ma na to szansę jeszcze w tym roku.
Andrzej Mikołajczyk, managing director w CA Immo w Polsce
