Przez cały 2022 r. obserwowaliśmy, że home office dla wielu organizacji wciąż jest wyzwaniem. Znaczna część z nich nadal nie ma sprawdzonej recepty na nowy model pracy – firmy eksplorują różne rozwiązania lub trzymają się tych, który wydają się im w tym momencie najbezpieczniejsze.
Sytuacja makroekonomiczna i geopolityczna wpływa na wyjątkowo ostrożny i wydłużony w czasie proces decyzyjny – potrzeby związane z ewentualną relokacją są formułowane zachowawczo, a w przypadku przedłużania umowy najmu rzadko w grę wchodzi zwiększenie metrażu biura. Spodziewamy się, że trend ten utrzyma się w kontekście przedłużającej się wojny w Ukrainie, wzrostu cen i ogólnej kondycji światowej gospodarki.
Jednocześnie, o ile co do zasady widzimy tendencję do renegocjacji umów i pozostawania firm w obecnych lokalizacjach, to w przypadku biur w nowych projektach widać renesans umów 7-letnich i dłuższych. To efekt luki podażowej i ryzyka ograniczonego wyboru w kolejnych latach np. na rynku warszawskim, ale też rozwiązanie, które pozwala na zachowanie finansowania wykończenia biura przez właścicieli budynków w obliczu wzrostu cen fit-out. Z drugiej strony obserwujemy też znaczny wzrost wskaźników indeksacji czynszu w umowach najmu, który osiąga średnio już nawet 5 proc.
Sądzimy, że nadchodzący czas będzie wymagał większego przeorientowania zadań doradcy najemcy na rynku nieruchomości – przejścia od funkcji jedynie pośrednika do osoby, która dostrzega szerszy obraz, rozumie konteksty i mechanizmy rynkowe oraz racjonalnie interpretuje działania i decyzje wszystkich stron biurowych transakcji. Bycie blisko klientów oraz faktyczna obrona ich interesów, rozumienie ich potrzeb na różnych poziomach – zarządu, działów administracji czy zamówień, a także pracowników – będą kluczowe w 2023 r. i kolejnych latach. W tym kierunku rozwijamy Reina Company, planując m.in. powiększenie zespołu reprezentacji najemców o specjalistów z kompetencjami wychodzącymi poza standardowe doradztwo transakcyjne. Chcemy też wzmacniać naszą obecność w miastach regionalnych.
Robert Karniewski, prezes zarządu Reina Company
